(fotis Jozo Lovrić)
 

La 21-an kaj 22-an de septembro, honore al Tago de la urbo, Bjelovara Esperantista Societo organizis la bone vizititan aranĝon “Esperantistoj de Bjelovar al sia urbo” kiun partoprenis pli ol 70 geesperantistoj el diversaj partoj de Kroatio. La programo estis pli kultura ol manifestacia aŭ turisma, kaj ĝi elvokis relative grandan interesiĝon ĉe la loĝantaro de Bjelovar kaj ĉe la lokaj mediatoj kaj institucioj, do ekster la nuraj esperantistaj rondoj. La aranĝo, kiu estis parto de pli ampleksa urba programo, kaj anticipis la urban feston, okazantan la 29-an de septembro, jam tradicie ricevis ĉiaspecan subtenon de la urbestro Antun Korušec, kiu elstarigas la esperantistan agadon kiel ekzemplan.

La programo konsistis eĉ el kvar ekspozicioj. Tri el la menciitaj ekspozicioj okazis en la jam kutima ekspozicia loko por bjelovaraj esperantistoj - la Popola biblioteko “Petar Preradović”. Tie prezentiĝis la bjelovara esperantisto kaj filatelisto Željko Saks, kiu ekspoziciis parton de sia tre riĉan kolekto de malnovaj bjelovaraj bildkartoj. Lia ekspozicio “Promeno tra mia urbo” estis starigita en la vitrinoj de la ĉefa koridoro de la biblioteko. Alia bjelovara esperantisto, Berislav Rubčić, estas tre konata foto-artisto, laŭreato de fotopremio “Tošo Dabac”, la plej prestiĝa fotopremio en Kroatio. Li prezentis siajn fotojn en la ekspozicio “La montetoj de Zagorje”, kiu plenigis la vitrinojn en la unua etaĝo de la biblioteko. La tria ekspozicio titolita “La vojaĝkronikisto Tibor Sekelj”, preparita de Josip Pleadin, per libraj, fotaj kaj tekstaj materialoj el Dokumenta Esperanto-Centro rememorigis pri la 25-a mortodatreveno de la fama esperantisto kaj esploristo. Ĉiuj tri ekspozicioj en la Popola biblioteko estis viziteblaj inter la 14-a de septembro kaj 9-a de oktobro. La ĉefa ceremonio, dum kiu parolis la biblioteka direktoro Marinko Iličić, la urbestro de Bjelovar Antun Korušec kaj la tri aŭtoroj, okazis la 22-an de septembro. Por ĉiuj ekspozicioj estis preparitaj modestaj katalogetoj, da kiuj oni devis presi trifoje novan kvanton, pro la evidenta grandega interesiĝo de la vizitantoj.

La kvara, sed certe la plej nekutima ekspozicio, estis organizita en la kulta loko de bjelovaraj esperantistoj, la dolĉaĵejo “Zagorje”, posedata de s-ro Božidar Zagorec. En lia dolĉaĵejo estas la stabo de bjelovaraj esperantistoj, kiuj ankoraŭ en havas sian propran sidejon, kaj tre ofte uzas la agrablan ambienton de la dolĉaĵejo por siaj kunvenoj. La ekspozicio tie starigita havas la titolon “Azia paletro” kaj prezentas 25 verkojn de korea pentristo-esperantisto Ho Song, ĉefe olepentraĵojn sur tolo. La malfermo okazis la 21-an de septembro kun partopreno de pluraj esperantistoj kaj bjelovaranoj, kaj la simbolan malfermon per sia parolado faris la urbestro Antun Korušec. La ĉeestintojn salutis la prezidanto de Bjelovara Esperantista Societo, s-ro Franjo Forjan, la programan ceremonion gvidis la sekretariino Grozdana Grubišić-Popović, kaj pri la pentristo parolis Ljerka Stilinović. Aldonan artan noton al la programo donis profesoro Zdravko Seleš el Đurđevac, parolinte pri siaj orientaj rememoroj kaj leginte siajn tiutemajn poemojn. Ĉe la fino, la ĉeestintoj alparolis ankaŭ s-ro Božidar Zagorec, kiu esprimis sin tre honorigita per ekspoziciigo de la pentraĵoj el tiel malproksima lando kia estas Suda Koreujo. Favore pri la ekspozicio sin esprimis la Ambasado de Respubliko Koreujo en Zagrebo, kiu disponigis al la organizantoj KD-ojn kun tradicia korea muziko. La muziko kompletigis la etoson de la ekspozicio, kaj pri la teknika parto zorgis Nenad Margetić. Por la ekspozicio estas preparita speciala katalogo kaj oni povas vidi la ekspozicion ĝis la 20-a de oktobro. La eventon filmis Kroata televido.

La ĉefa tago de la programo tamen estis dimanĉo, la 22-a de septembro. Tiutage al Bjelovar venis pli ol 70 aliurbaj geesperantistoj. Unue ili haltis antaŭ la loka gimnazio, sur kies muro staras la memortabulo al Željko Sabol, la forpasinta bjelovara poeto, kiu estis ankaŭ esperantisto. Pri la poeto inspire parolis profesoro Zdravko Seleš, post kio la gastoj vizitis la tri ekspoziciojn en la Popola biblioteko. La ekspozicion pri Tibor Sekelj trafe kompletigis la solena prezento de lia plej nova libro “Padma, la eta dancistino”, kiu okazis en la salono sur la unua etaĝo de la Popola biblioteko. En la programo, kiun gvidis profesoro Zdravko Seleš, partoprenis ankaŭ Josip Pleadin (la eldonsito de “Padma”) kaj Grozdana Grubišić-Popović, kiu legis la recenzan tekston de ĉina esperantistino Yu Jianchao. La libroprezenton riĉigis ankaŭ foto-projekcio pri Tibor Sekelj.

Specialan atenton dum la tuta aranĝo la organizantoj donis al junaj membroj de esperantista komunumo de Kroatio, respektive al lernantoj de elementaj kaj mezaj lernejoj, kiuj recitis originalan Esperantan poezion kaj poemojn de kroataj verkistoj tradukitajn en Esperanton. Tiun parton oni titoligis “Deklamkonkurso”, kaj partoprenis dek unuopaj aŭ grupaj deklamantoj. La deklamkonkurso estis organizita kune kun Unuiĝo de Prelegantoj de Esperanto (UPE) el Zagrebo, kaj la programon gvidis ĝia prezidantino Marija Jerković. La unuan premion (kaj specialan pokalon) gajnis la duopo Ana Lulić kaj Arijana Tkalčec el Gimnazio de d-ro Ivan Kranjčev el Đurđevac per deklamado de “Siberia lulkanto” de Julio Baghy. La duan premion (kaj respektivan medalon) ricevis Marija Vešnik el Elementa lernejo "Mladost" el Zagrebo per poemo "Longe dum nokt' " de Dragutin Tadijanović, kaj la trian premion (kaj respektivan medalon) la duopo Sara Ljubaj kaj Katarina Kocelj el Elementa lernejo "Davorin Trstenjak" el Zagrebo per "Al vendejo urso iris". Estis aljuĝitaj ankoraŭ du aldonaj premioj: al Franka Murtić el Elementa lernejo Rab por "Poezio" de Lucija Borčić, kaj al triopo Sara Ljubaj, Katarina Kocelj kaj Leda Brigljević el Elementa lernejo "Davorin Trstenjak" el Zagrebo por "Bela estas Zagorje al verda".
Komunan foton oni faris ĉe la pavilono en la urba parko, kaj poste, akompanitaj per preskaŭ printempe bela kaj varma vetero, promenante tra la urbo, ĉiuj direktiĝis al la dolĉaĵejo “Zagorje” por viziti la ekspozicion de Ho Song. La grupo restis en la ekstera teraso de la dolĉaĵejo dum pli ol unu horo, ĝuante la leĝeran konversaciadon kaj gustumadon de kukoj, trinkaĵoj kaj glaciaĵoj.

Daŭrigo de la programo okazis en la Hotelo “Central”, kie la deklamantoj ricevis siajn premiojn, kaj ĉiuj aliaj partoprenintoj de la deklamkonkurso diplomojn kaj librojn. En mallonga kanta kaj danca programo prezentiĝis la infana grupo gvidita (kaj akordione akompanita) de intruistino Silvija Fostač el Zagrebo. Pri la noveldonita libro “La Tilia Urbo” de forpasinta esperantistino Marija Horžinek el Petrinja (eldonite de Unuiĝo de Zagrebaj Esperantistoj, kaj kuneldonintoj Bjelovara Esperantista Societo kaj Esperanto-societoj el Petrinja kaj Sisak), parolis la tradukinto Josip Pleadin kaj ĉapitron el ĝi legis profesoro Zdravko Seleš. Pri aliaj eldonaj projektoj de UZE parolis la prezidanto Radenko Milošević. Li menciis la kvarvoluman kroatlingvan memuarverkon de UZE-membro Nikola Turk “Tri ostetoj - kvarono da karno”, kiu antaŭ nelonge eldoniĝis. Al ĉiuj ĉeestintoj estis disdonita la 23-a numero de "Zagreba Esperantisto", aperinta antaŭ la aranĝo, kaj bildkartoj de Bjelovar, donacitaj de la urba Turisma asocio.

Pri la aranĝo aperis kelkaj artikoloj en la regiona gazetaro kaj, instigita de la evento, Radio Terezija invitis la esperantistojn al speciala 22-minuta elsendo pri Esperanto, lige al Eŭropa Tago de lingvoj (26-a de septembro).

La bjelovara ekzemplo estas la ĝusta maniero kiel oni devas agi inter neesperantistoj: nealtrude, sed efike. Samtiel, la ekzemplo de Bjelovar povas estis vojmontra ankaŭ por ĉiuj aliaj kroatiaj societoj: oni devas konstante aktivi kaj eĉ en malfacilaj tempoj organizi programojn kiuj kunigos nin kaj progresigos la Esperanto-movadon en Kroatio.