KOngresi slijepih esperantista na tlu Hrvatske - Kongresoj de blindaj esperantistoj en Kroatio

Od 1. Međunarodnog kongresa slijepih esperantista 1921. u Pragu održano ih je mnogo. U 2016. je npr. održan 82. kongres u Nitri (Slovačka).
U Hrvatskoj su do 2016. održana 4 takva kongresa: 1953. u Zagrebu, 1981. u Zagrebu, 2001. u Kraljevici i 2008. u Premanturi.
U 2018. se organizira novi u Zagrebu-
Ovdje se sakuplja materijal o svim tim kongresima na teritoriju Hrvatske.

Post la 1-a Internacia Kongreso de Blindaj Esperantistoj 1921 en Prago okazis ankoraŭ multaj. Ekzemple, en 2016 estis la 82-a kongreso en Nitra (Slovakio).
En Kroatio ĝis 2016 estis 4 tiaj kongresoj: 1953 en Zagreb, 1981 en Zagreb, 2001 en Kraljevica kaj 2008 en Premantura.
En 2018 oni organizas novan kongreson en Zagreb.
Ĉi tie oni kolektas materialojn pri ĉiuj tiaj kongresoj en la teritorio de Kroatio.

Na planini Medvednici ("Sljeme") pokraj Zagreba, u hotelu "Tomislavov dom", od 7. do 14. srpnja održava se 84. Međunarodni kongres slijepih esperantista (IKBE). Kongresna tema je "Što, kako i koliko čitamo?", a suset organizira Hrvatski savez slijepih esperantista (KUNE) iz Zagreba. Adresa organizatora: (Antun Kovač)

Sur monto Sljeme apud Zagrebo, en la Hotelo "Tomislavov dom", ekde la 7-a ĝis la 14-a de julio 2018 okazos la 84-a Internacia kongreso de blindaj esperantistoj (IKBE). La kongresa temo estas "Kion, kiel kaj kiom ni legas", kaj la aranĝon organizas Kroata Unuiĝo de Nevidantaj Esperantistoj (KUNE) el Zagrebo. Adreso de la organizanto: (Antun Kovač)

Zagreb će tjednu od 8.-14.7. u Tomislavovom omu na Sljemenu ugostiti pedesetak slijepih esperantista iz 16 zemlja svijeta okupljenih na 84. međunarodnom kongresu slijepih esperantista. Europskom esperantistima pridružili su se sudionici iz Japana, Brazila i Kube. Kongresna tema je "Što kako i koliko čitamo?" Uz predavanja i koncerte gosti će uživati u Parku prirode Medvednica. Kongres je financijski omogućio Grad Zagreb. Uvodno izlaganje održao je Zlatko Tišljar na temu europskog pedagoškog projekta koji ima za cilj ubrzati učenje stranih jezika kod učenika osnovnih škola a koji se provodi u 9 zemalja. Studenti iz Studentskog esperantskog kluba pripremaju za sudionike kongresa kviz iz povijesti esperanta. Kongresni izlet vodi ih 11.7. u Zagorje, u Muzej seljačkih buna u Hrašćinu, na književni program esperantske književnice Spomenke Štimec u zagorskoj kuriji u Hrašćini . Znamenitosti Zagreba i posjet Hrvatskoj knjižnici za slijepe dio su obrazovnih kongresnih sadržaja. Organizator kongresa je Udruga slijepih esperantista Hrvatske. Ovaj kongres održava se u godini kad Hrvatski savez za esperanto obilježava 110. obljetnicu djelovanja. U međunarodnoj godini baštine i fenomen međunarodnog jezika esperanta važan je 13 desetljeća star segment europske baštine.
[Spomenka Štimec, predsjednica Hrvatskog saveza za esperanto]

Miaj spertoj pri la kongresa promenado

Estis bela julia tago sed multaj penseroj ĝenis min do mi ne rimarkis tion. Tiun dimanĉon mi pensis pri la pasinta ekzameno kiu ne finiĝis laŭ miaj planoj, kaj pri la venonta kiu minacante proksimiĝis.

"La ekzameno povas atendi" mi diris post mia tagmanĝo en la studenta manĝejo kaj ekigis mian veturon. La celo: Medvednica, la monto apud Zagrebo. En tiu momento la kongresanoj iris al la manĝejo de la hotelo "Tomislavov dom". Mi volis alveni je la fino de ilia tagmanĝo, ĵusta tempe por la promenado kiu devis eki je la tria.

Jes! Mi estas antaŭ la hotelo Tomislavov dom kaj mi fruas. Hoho, mi povas ankaŭ trinki kafon. Bonege!

Mi ĝuis la nigran trinkaĵon kaj eliris el la hotelo. La grupo de blindaj kaj vidhandikapitaj kongresanoj jam kolektiĝis ekstere. La grupo havis profesiajn gvidantojn lertaj pri gvidado de blindaj personoj. Mi fariĝis helpanto por unu eksursano. Tuj mi ekkonis mian kunpromenantinon: unu amikindan esperantistan montgrimpantinon el Kroatio kiu nomiĝas Anka. Mi jam forgesis pri la ekzamenoj kaj aliaj malagrablaĵoj. Nun mi ĝuis la belan tagon, kaj la agrablan ombron de la arbaro.

Mi baldaŭ vidis ke sinjorino Anka pli bone elturniĝis sur la monto ol mi. Kiam ŝi bone vidis, ŝi ofte montgrimpis kaj multe vojaĝis. Ŝi estas esperantistino dum multaj jaroj kaj ŝi aktivis kune kun ŝia edzo ĉe KFEA, Kroata Fervojista Esperanta Asocio. Ŝia malbona vido ne komplikis la aferon. Mi nur tenis ŝian manon kiam mi vidis ke koto aŭ radikoj blokas la irejon.

La promeno daŭris sufiĉe longe, eble 4 horojn do ne konvenas ke mi skribu ĉien kien ni promenis. La redaktoro diris ke mia atikolo estu nur kelkfraza.

Mi nur skribu ke mi vidis multajn belaĵojn pri kiuj mi ne sciis antaŭe, en multajn belegajn lokojn kiujn la spertaj montgrimpantoj jam bone konas. Mi nun havas multajn ideojn kien mi povus iri kun miaj amikoj kaj kelkajn interesantajn fabelojn plu por diri al sciemulojn.

Tiujn mi akiris sur Medvednica dum la eksurso de IKBE - kaj unu novan amikecon.

Robert Milijaš

Ekskurzija po "Sljemenu" (planini Medvednici) Ekskurso tra "Sljeme" (t.e. monto Medvednica)

Hrvatski savez slijepih esperantista (KUNE-Kroata Unuigo de Nevidantaj Esperantistoj) u našoj jubilarnoj godini učinila je poseban napor i pozvala u Hrvatsku Svjetski kongres slijepih esperantista koji je održan u Centru za rehabilitaciju slijepih u Premanturi u srpnju 2008. Kongres je okupio 8o slijepih sudionika i njihovih pratitelja. Gradski ured za obrazovanje,kulturu i šport Grada Zagreba sufinancirao je Hrvatskom savezu za esperanto projekt Razumijeti i sudjelovati u svijetu slijepih te omogućio grupi učenika i odgajatelja iz Esperantskog društva Bude Borjan sudjelovanje na Svjetskom kongresu slijepih esperantista u Premanturi 11-18.7.2008. Financijski su manifestaciju pomogli Ministarstvo za zaštitu okoliša. [Iz izvještaja o radu Hrvatskog saveza za esperanto za 2008.]

EDUKACIJSKO-REHABILITACIJSKI KAMP PREMANTURA
MEĐUNARODNI KONGRES SLIJEPIH ESPERANTISTA

U Edukacijsko-rehabilitacijskom kampu slijepih u Premanturi po prvi se put održao Međunarodni kongres slijepih esperantista. Riječ je o jednom od najstarijih kongresa, koji se po četvrti put organiziro u Hrvatskoj.

Kamp u Premanturi izabran je za ovaj događaj jer naša organizacija s tim kongresom surađuje već godinama. Sudjelovalo je 76 esperantista, od čega 65 slijepih iz 14 zemalja svijeta. Iz Hrvatske je na kongres došlo 11 esperantista, a naša udruga okuplja njih 38. Iz Istre tu su Dragan Štoković i Franko i Soka Bakša. To je bračni par koji se upoznao na jednom takvom kongresu, zaljubio i na kraju vjenčao. Znak je to da ovaj kongres nije samo niz predavanja i pratećih događaja, već i mjesto gdje se ljudi okupljaju, druže i upoznaju, rekao je predsjednik Udruženja slijepih esperantista Hrvatske Anton Kovač.

Prvi je kongres održan još davne 1904. Esperanto je jezik koji se vrlo lako nauči, a idealan je za komunikaciju među sudionicima koji dolaze iz velikog broja zemalja.

Tjedan dana kongresa obilovalo je predavanjima i pratećim događanjima. Zajednička tema je "Slijepi u prostoru, život u velikim gradovima", a obrađena je kroz četiri predavanja. Uvodno izlaganje održao je Lino Fučić, predstavnik Ministarstva zaštite okoliša, prostornog uređenja i graditeljstva, inače pokrovitelja ovog događanja, koji je govorio o zakonskoj regulativi uređenja prostora prilagođenog osobama s posebnim potrebama. Mira Katalenić iz Hrvatske udruge za školovanje pasa vodiča i mobilitet pripremila je predavanje o važnosti samostalnog kretanja u životu slijepih, a kao glavni primjer uzela je Zagreb.

O prednostima i nedostacima života slijepih osoba u velikim gradovima na kongresu je izlagala Nedjeljka Ložajić iz Beograda. Kongres je ugostio i Mađara Attilu Varroa, koji je govorio o tome kako ostvariti kvalitetan suživot slijepih i osoba koje vide.

Kovač kaže da je za slijepe život praktičniji u velikim gradovima, gdje je senzibilitet za njihove potrebe veći. Lakše se okupljaju, imaju svoje institucije i ustanove, svakodnevni im je život olakšan brojnim prilagodbama u prostoru, poput zvučnih semafora, staza vodilja i sličnog. Ističe da se u hrvatskim velikim gradovima puno toga učinilo za što normalnije funkcioniranje slijepih, ali ima još niz problema za riješiti.

Međunarodni savez slijepih esperantista u sklopu kongresa održao je i svoju redovnu godišnju skupštinu, održano je i druženje sudionika na cjelodnevnom izletu kroz Istru te posjet Kući prirode Kamenjak. Na književnoj je večeri Spomenka Štimec predstavila svoju prozu na esperantu, a na večeri istarskog melosa nastupila je grupa duo Magnolia. Međunarodna večera bila je svojevrsnom pozornicom za predstavljanje zemalja sudionika kongresa.

La 74-a Internacia Kongreso de Blindaj Esperantistoj okazis de la 11-a ĝis la 18-a de julio 2008 en la eduk-rekapabliga porblindula centro
en Premantura, urbeto ĉe la marbordo (regiono Istra) kaj ĉe pli granda urbo Pula en Kroatio.
La kongresa temo estis: Nevidantoj en la medio - vivo en grandaj urboj.
La kongreson organizis Kroata Unuiĝo de Nevidantaj Esperantistoj.

La prepara komitato konsistis el: Antun Kovač prezidanto, Dragan Štoković sekretario, Vjekoslav Morankić, Štefica Mutak, Marija Repac.

En la laboro de la Kongreso partoprenis 60 blindaj esperantistoj kun akompanantoj el la jenaj 14 landoj: Aŭstrio, Bulgario, Ĉeĥio, Danio,
Finnlando, Germanio, Hungario, Italio, Kroatio, Nederlando, Rumanio, Rusio, Serbio, Ukrainio.
Partoprenis ankaŭ vidantaj gastoj, i.a. Spomenka Štimec kun grupo da junaj esperantistoj el Zagreb.

Laŭ nia kutimo, la unuan vesperon - ĉi-foje vendrede - post la vespermanĝo okazis interkona vespero.

Sabate, la 12-an de julio je la deka horo okazis oficiala malfermo de la kongreso:
Antun Kovaĉ salutis ĉiujn partoprenantojn kaj ĉiujn gastojn.
Unue la kongreson salutis Keranka Miluŝeva je la nomo de bulgaraj blindaj esperantistoj kiuj pasintjare organizis kongreson en Varna.
Poste Spomenka Štimec legis salutleteron de Jadranka Kosor, vicprezidantino de la Kroata Registaro.
Oficiale la kongreson malfermis la vicprezidanto de la Kroata Esperanto-Ligo Vjekoslav Morankiĉ. Rob Moerbeek legis salutleteron de lordo
Colin Low, prezidanto de Eŭropa Blindul-Unuiĝo. Nome de la Kroata Blindul-Asocio la kongreson salutis Zlatko Kuftić, el departamento
Istrio Sonja Zivolić, el komunumo Medulin Ivica Rogulj kaj nome de la esperanto societo Rijeka Boris di Costanzo. Fine la kongreson salutis
doktoro Ivo Borovečki, honora membro de UEA.
Post la salutvortoj laŭ propono de Antun Kovač la kongresanoj elektis la kongresan estraron:
Antun Kovaĉ prezidanto,
Nedeljka Ložajić kaj Pier Luigi Da Costa vicprezidantoj,
Natalia Kasymova kaj Dragan toković sekretarioj.

Post kafopaŭzo okazis la enkonduka prelego pri la kongresa temo fare de
s-ro Lino Fučić, reprezentanto de Ministerio pri protekto de medio, spacplanado kaj konstruado.

Fine de la tago okazis nacia vespero. Istriajn popolkantojn kantis la duopo Magnolija.

Dimanĉe, la 13-an de julio Natalia Kasymova komencis serion de ĉiumatenaj Esperantaj instrulecionoj.
Poste prelegis Mira Katalenić: "Graveco de movebleco por plibonigo de vivkvalito de blinduloj",
Antun Kovač: "Miaj ĉiutagaj iradoj en la zagreba medio" kaj Nedeljka Ložajić: "Avantaĝoj kaj malavantaĝoj de la vivo de
blindulo en granda urbo". Vespere Antun Kovač gvidis kvizon kaj samtempe okazis kunsido de la LIBE-estraro.

Lunde, la 14-an de julio estis la unua kunsido de ĝenerala Asembleo de LIBE.
Post kafopaŭzo Arvo Karvinen prelegis pri agado kaj strukturo de EBU kaj pri kunlaboro de EBU kaj LIBE.
Post la tagmanĝo grupo da kongresanoj vizitis urbon Pula.
Post la vespermanĝo okazis Literatura vespero: sian literaturan verkadon en Esperanto prezentis Spomenka Štimec.

Marde, la 15-an de julio okazis tuttaga ekskurso. Ni vizitis Aleon de
glagolicanoj, la plej malgrandan urbon de la mondo Hum kaj ekskursejon Cukrići.

Merkrede, la 16-an de julio prelegis Attila Varro: "Kiel reprezenti blindulajn interesojn en la nuna, vidocentra socio".
Post la kafopaŭzo ni vizitis Domon de naturo Kamenjak en Premantura.
Post la vespermanĝo okazis prezentado kaj gustumado de mielproduktaĵoj,
(organizanto: Mladen Štoković) kaj tuj poste la Internacia vespero.

Ĵaŭde, la 17-an de julio estis la dua kunsido de ĝenerala Asembleo de LIBE.
Posttagmeze ni fermis nian kongreson kaj vespere estis adiaŭa vespero.
Dum la kongreso ni havis entute ses kongrestemajn prelegojn.
Krom la Esperantaj instrulecionoj de Natalia Kasymova trifoje posttagmanĝe Rob Moerbeek gvidis lingvajn ekzercojn.
Estas aparte menciinde, ke kun ni kongresis sinjorino Spomenka Štimec, kiu krom sia valora literatura vespero
grave kontribuis per helpo en la organizado kaj ofta interpretado dum la kongreso.

Ni kongresis en konstruaĵo tute adaptita por blinduloj, en kies proksimeco
estas plaĝo (ankaŭ tute adaptita por blinduloj), kie ni povis naĝi tage kaj vespere.

Dum la fermo de la kongreso multaj gekongresanoj esprimis sian kontenton pri tio, kiamaniere ni organizis la 74-an IKBE.

Fine de tiu ĉi raporto, mi deziras kontente informi ke ĉi-jare kongresis bona
nombro da junaj geesperantistoj. Estus bone, se ili ĉiuj daŭrigus la lernadon kaj uzadon de Esperanto.

Raportis Dragan Štoković
Kongresa sekretario

TEMPO 3/2008:

KRALJEVICA 2001.

En aŭgusto 2001 okazis internacia kongreso de Ligo Internacia de Blindaj Esperantistoj en Kraljevica ĉe Rijeka kun ĉirkaŭ 100 partoprenantoj.

ZAGREB 1981.

TEMPO 3 / 1981:

ZAGREB 1953.